ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯ 50 ಹೆಸರುಗಳು | ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಗಳು
ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಶ್ರೀಮತಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಪೂಜ್ಯರಾಗಿರುವ ದೇವತೆ. ಅವರು ಐಶ್ವರ್ಯ, ಧನ, ಧಾನ್ಯ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಸೌಭಾಗ್ಯದ ದೇವಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿತರಾಗಿದ್ದು, ಶ್ರೀ ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಗೌರವಪದವಿಯೂ ಅವರಿಗಿದೆ.

ಜನನ ಮತ್ತು ಅವತಾರಗಳು
ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿಯ ಜನ್ಮ ಕುರಿತಂತೆ ಹಲವಾರು ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಕಥೆಗಳಿವೆ. ಬಹುಪಾಲು ಪುರಾಣಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ಷೀರ ಸಾಗರ ಮಥನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ಅವರು ಉದ್ಭವಿಸಿದರು. ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸರು ಅಮೃತವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಗರ ಮಥನ ಮಾಡಿದಾಗ, ಲಕ್ಷ್ಮೀ ದೇವಿ ಕಮಲದಿಂದ ಪೃಥ್ವಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷರಾದರು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರನ್ನೆ ಕಮಲಾ ಅಥವಾ ಪದ್ಮಾ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಕಮಲಾ
ಪದ್ಮಾ
ಇಂದಿರಾ
ರಮಾ
ಚಂಚಲಾ
ವಿಶ್ವಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಮಂಗಳಾ
ಭಗವತಿ
ಹರಿಪ್ರಿಯಾ
ವೈಷ್ಣವಿ
ನಿರ್ಮಲಾ
ಜಲಜಾ
ಮೃದುಲಾ
ಪ್ರಭಾ
ಭೋಗದಾಯಿನೀ
ಸದ್ಗತಿ ಪ್ರದಾ
ಧನುರ್ಧರಾ
ಚಕ್ರಿಣೀ
ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮೀ
ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಧನಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಧಾನ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀ
ವಿದ್ಯಾಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಅಜಾ
ಸೌಮ್ಯಾ
ಚತುರ್ಭುಜಾ
ಮೋಕ್ಷದಾ
ಸತ್ಯರೂಪಾ
ಅನುಘ್ರಹದಾಯಿನೀ
ಸಿದ್ಧಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಸೌಭಾಗ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಸಂತಾನಲಕ್ಷ್ಮೀ
ಗಾಯತ್ರೀ
ಭುವನೇಶ್ವರಿ
ಸತ್ಯಭಾಮಾ
ಪರಮಾ
ಜಯಾ
ಸರ್ವಮಂಗಳಾ
ದೇವಮಾತಾ
ಹರಿವಲ್ಲಭಾ
ಪೂರ್ಣಾ
ನಿರಂಜನಾ
ಶ್ರೀದೇವಿ
ಕುಬೇರಸಹೋದರಿ
ಚಂದ್ರಮುಖೀ
ಕಮಲಮುಖೀ
ಪದ್ಯಾಸನಾ
ಶ್ರೀಕರಿ
ಈ ಪ್ರಕಾರ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ಸಮುದ್ರದ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಕಾರಣ, ಅವರಿಗೆ ಜಲಜಾ, ಇಂದಿರಾ, ರಾಮಾ, ಶ್ರೀ ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳೂ ಇದ್ದವೆ. ವಿಷ್ಣು ದೇವರು ಅವರನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಪತ್ನಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಅವರು ವೈಕುಂಠದಲ್ಲಿಯ ವೈಭೋಗದ ದೇವಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಿರರಾದರು.
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪಾತ್ರ
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ಕೇವಲ ಧನದ ದೇವತೆಯೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಆರು ರೀತಿಯ ಐಶ್ವರ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ ಧನ, ಧಾನ್ಯ, ಐಶ್ವರ್ಯ, ವಿಜಯ, ವಿದ್ಯೆ, ಮತ್ತು ವೃದ್ಧಿ. ಈ ಆರು ರೂಪಗಳನ್ನೂ ಷಡ್ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೇ, ಪೌರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಷ್ಟಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಷ್ಟಲಕ್ಷ್ಮಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿತವಾಗಿದ್ದಾರೆ
ಆದಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಮೂಲ ಶಕ್ತಿ
ಧಾನ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅನ್ನ, ಧಾನ್ಯ ನೀಡುವವಳು
ವಿದ್ಯಾ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ವಿದ್ಯೆ, ಜ್ಞಾನ ನೀಡುವವಳು
ಧನ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹಣದ ರೂಪ
ಗೌರ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಧೈರ್ಯ, ಶೌರ್ಯ ರೂಪ
ಸಾಂತಾನ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಸಂತಾನದಾಯಕಿ
ವಿಜಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ವಿಜಯದಾತ್ರೀ
ಧೈರ್ಯ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಆತ್ಮಬಲದ ರೂಪ
ಈ ರೂಪಗಳು ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವನಿಗೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾದ ಶಕ್ತಿಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧನೆ.
ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು
ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಸಾಯಂಕಾಲ ಮನೆಯ ತೂಲಸಿಕಟ್ಟೆ, ದೇವಾಲಯ ಅಥವಾ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆರಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶುಕ್ರವಾರ ಹಾಗೂ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಂದು ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವುದು ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ.
ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಎರಡನೇ ದಿನದಂದು, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ಧಾಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮನೆಯ ಸ್ವಚ್ಛತೆ, ದೀಪಾಲಂಕಾರ, ರಂಗೋಲಿ ಹಾಗೂ ಧಾನ್ಯಗಳ ಸಮರ್ಪಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಪೂಜಾ ವಿಧಾನ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಳ್ಳ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳು, ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ಮನೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲೆಂದು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮನೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಾಗಿವೆ.
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ವಾಸಸ್ಥಾನ
ಪೌರಾಣಿಕ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ದೇವಿಯು ಶುದ್ಧತೆ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಸತ್ಕರ್ಮಗಳಿರುವ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಶುಚಿತ್ವ, ದ್ವೇಷ, ಅಹಂಕಾರ, ಪ್ರಪಂಚಾಸಕ್ತಿಯಿರುವ ಮನೆಗಳನ್ನು ಅವರು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಆಕರ್ಷಣೆಗೆ ಶ್ರದ್ಧಾ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸು ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ.
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಪತಿತ್ವ
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲವೂ ಅವರ ಪತಿಯಾಗಿರುವ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ವಿಷ್ಣು ಎಲ್ಲದರ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ಎಲ್ಲದರ ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಾಂಪತ್ಯವು ವಿಶ್ವದ ಸಮತೋಲನದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲ ಪುಣ್ಯಗಳ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಮೂಲವೆಂದರೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯೆಂದೇ ಪುರಾಣಗಳು ಸಾರುತ್ತವೆ.
ಆಧುನಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಅರಿವು
ಇಂದಿನ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಆರಾಧನೆ ಹೆಚ್ಚು ಆರ್ಥಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅವರ ಪೂಜೆಯ ಹಿಂದಿನ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಜೀವನದ ಸಮತೋಲನ, ಶ್ರಮಪೂರ್ವಕ ಸಂಪತ್ತಿನ ಗಳಿಕೆ ಹಾಗೂ ಧರ್ಮಪಾಲನೆಯ ಬದುಕುಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಕೇವಲ ಹಣವಲ್ಲದೆ ಮನಸ್ಸಿನ ಶಾಂತಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ಸಂಸಾರದ ಸುಖ ಈ ಎಲ್ಲವೂ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದ ಸಾಧ್ಯ.
ಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ಕೇವಲ ಧನದ ದೇವತೆ ಅಲ್ಲ ಅವರು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಸಂಕೇತ. ಅವರ ಶಕ್ತಿಯು ಭಕ್ತರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನಂತೆ ಹರಡಬೇಕು. ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸು, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಅವರು ಸದಾ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಕರುಣಾಪೂರಿತವಾಗಿ ಆಶೀರ್ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಆರಾಧನೆಯು ವೈಭವಕ್ಕಿಂತಲೂ ಧರ್ಮದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಕಾರ್ಯವಾಗಬೇಕು.